خروج از پرس 4-2-4؛ نمونه‌ای از هوشمندی پپ گواردیولا در دنیای مربیگری

در هفته‌های ابتدایی لیگ برتر انگلیس، برخی تیم‌ها از جمله آرسنال، چلسی، منچستریونایتد و ایپسویچ تاون، برای پرس حریف از آرایش 4-2-4 استفاده کردند.

این آرایش، آرایش بظاهر خطرناکیست، چون فقط 2 بازیکن خط میانی را پوشش می‌دهند، اما در عوض یک آرایش پیشدستانه محسوب می‌شود که با قرار دادن 4 بازیکن در جلو، سعی می‌کند از رسیدن حریف به میانه زمین جلوگیری کند. برای مثال در تصویر زیر که به بازی چلسی-منچسترسیتی مربوط می‌شود، سیتیزن‌ها با 3 بازیکن از عقب در حال بازیسازی هستند و چلسی با 4 بازیکن در حال پرس کردن آن‌هاست تا گزینه‌های ارسال پاس به کواچیچ و ریکو لوییس را محدود کند.

وظیفه 4 نفر جلو چلسی در حالت پرس، فقط نرسیدن توپ به کواچیچ و لوییس نیست. آن‌ها می‌توانند 3 نفر عقب سیتی را پرس کنند، اما باید پرس را با زمان‌بندی مناسب انجام دهند تا از ارسال پاس به میانه زمین جلوگیری شود.

همان‌طور که از شکل مشخص است، بازیکنان چلسی خیلی از بالا پرس نمی‌کنند و درست در لبه دایره میانی (مرز یک‌سوم هجومی)، در حال رصد پاس‌های حریف هستند و مترصد فرصت می‌مانند. اگر پرس خیلی از بالا باشد، سیتیزن‌ها می‌توانستند با ارسال پاس‌های بلند، کایسدو و رومئو لاویا را در خط میانی درگیر کنند و احتمال شکست آن‌ها روی توپ‌های دوم وجود داشت.

در تصویر زیر نیز یونایتد در بازی با فولام، به دنبال اجرای همین نقشه است و با یک خط چهار نفری، پرس در میانه زمین را اجرا می‌کند. فرناندز و مانت 2 نفر جلوتر این پرس هستند و سعی می‌کنند از ر سیدن توپ به لوکیچ، پریرا و اسمیت رو در مرکز زمین جلوگیری کنند.

از طرفی کوبی ماینو و کاسمیرو نیز پریرا و اسمیت رو را یارگیری کرده‌اند، تا کار فرناندز و مانت برای جلوگیری از ارسال پاس به لوکیچ راحت‌تر شود. اما به دو دلیل پاس‌ها به لوکیچ می‌رسید: جاگیری‌های نامناسب مانت و جاگیری مناسب هم‌تیمی‌هایش.

مدافعان میانی فولام، بیسی و دیوپ، تا حد ممکن از هم فاصله می‌گرفتند (باز می‌شدند) تا بین فرناندز و مانت فاصله بیفتد و ارسال پاس برای لوکیچ راحت‌تر شود.

همزمان آنتونی رابینسون و کِنی تته، مدافعان کناری فولام باز می‌شدند تا بین راشفورد و دیالو وینگرهای یونایتد فاصله بیفتد. با این روش، فولام قادر به بازی در دل آرایش 4-2-4 یونایتد بود و در نیمه اول بازی، با سهولت حیرت‌آوری، پرس یونایتد را می‌شکست.

نمونه‌ای از ضعف جاگیری مانت و رسیدن توپ به لوکیچ

یکی از تیم‌هایی که در اجرای پرس 4-2-4 موفق بود، ایپسویچ در نیمه اول بازی با لیورپول بود. پرس موفق تیم کیران مک‌کنا در نیمه اول باعث شد لیورپول فقط 3 شوت به سمت دروازه داشته باشد که هر 3 از بیرون محوطه بود.

جالب اینجاست که خود لیورپول نیز هنگام پرس از این سیستم استفاده می‌کند، اما در نیمه اول برابر ایپسویچ غافلگیر شد. پرس ایپسویچ با آرایشی فشرده و نزدیک به هم، بازی در ناحیه مرکزی زمین را برای لیورپول سخت کرد. همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، مدافعان لیورپول نسبت به مدافعان فولام در تصویر بالا، نزدیکتر به هم بازی می‌کردند و با توجه به کوچکتر بودن زمین ایپسویچ، در هنگام پرس میانه زمین پوشش فضای مرکزی برای ایپسویچی‌ها راحت‌تر می‌شد. لیورپولی‌ها باید با استفاده از پاس‌های بلند برای ژوتا یا صلاح که قادر به برتری هوایی هستند، ازین پرس خارج می‌شدند، یا با ارسال پاس برای مهاجمانی که توانایی کنترل توپ و بازی پا به توپ را دارند. اما در نیمه اول در اجرای این نقشه مشکل داشتند. اما در نیمه دوم با چند تغییر ظریف موفق به شکستن پرس ایپسویچ شدند.

الکساندر آرنولد و اندی رابرتسون کمی بازتر شدند (اما نه به اندازه مدافعان کناری فولام در بالا)، فقط در حدی که امکان ارسال پاس‌های زاویه‌دارتر حول 4 نفر جلو ایپسویچ فراهم شود. به این ترتیب لیورپولی‌ها توانستند توپ را به خرافنبرخ، مک آلیستر و سوبوسلای برسانند و از طریق آن‌ها نیز فوراً به فاز حمله بروند و از خط دفاعی ایپسویچ عبور کنند.

دیگر راه‌حل برای عبور از پرس 4-2-4، کاری بود که سیتی در مقابل چلسی در هفته اول انجام داد. یکی از نقطه‌ضعف‌های پرس با این آرایش، فضای کوچکی (نیم‌فضایی) است که حول 2 نفر وسط ایجاد می‌شود، یعنی بین آن‌ها و مدافعان کناری و وینگرهای تیم. برای استفاده سیتی ازین فضا، آن‌ها به ایجاد برتری عددی رو می‌آوردند. به‌این ترتیب که کوین دی‌بروینه و ریکو لوییس در این 2 فضا (اطراف لاویا و اطراف کایسدو) گشت‌زنی می‌کردند و کواچیچ کمی به عقب‌تر می‌رفت، در حدی که خیلی از دایره میانی دور نشود.

در این حالت کار وینگرهای چلسی پالمر و انکونکو نیز سخت شده بود، چون از یک طرف باید از جکسون و فرناندز حمایت می‌کردند و از طرف دیگر باید فضای پشت سر خود را پوشش می‌دادند تا بازیکنان سیتی از پشت سر آن‌ها فرار نکنند.

ترفند دیگر سیتی برای خروج از پرس 4-2-4، دوندگی‌های ناگهانی دی‌بروینه به کناره‌ها و ایجاد سردرگمی در بازیکنان چلسی بود: آیا باید ساختار پرس را حفظ کنند یا دی‌بروینه را تعقیب کنند؟! اگر لاویا و کایسدو (2 نفر وسط در هنگام پرس)، دی‌بروینه را تعقیب می‌کردند، حفاظت میانه‌ی زمین از دست می‌رفت و اگر مدافع راست چلسی، مالو گوستو، به سمت او می‌دوید، به قیمت از دست رفتن یارگیری مستقیم او با وینگر سیتی تمام می‌شد.

این آرایش 1-5-1-3 سیتی برای خنثی‌سازی پرس 4-2-4، در دیدار سوپرجام مقابل منچستریونایتد نیز استفاده شده بود و نشان می‌دهد که گواردیولا احتمالاً از قبل به خنثی‌سازی این ایده فکر کرده تا بار دیگر نبوغ خود را نشان دهد.

در سال 2022 در فینال لیگ قهرمانان مقابل اینتر، گواردیولا آرایش سیتی را از 3-2-2-3 به 3-1-2-1-3 تغییر داد، یا به عبارتی دیگر مستطیل (box) وسط زمین را به لوزی (diamond) تبدیل کرد تا در هنگامی که تیمش مالکیت را در اختیار داشت، جان استونز نقش یک شماره 8 راست‌سو را ایفا کند. هر چند سیتی پیروز شد، اما این نقشه در آن دیدار برای خروج از پرس 4-2-4 اینتر مؤثر نبود. اما پس از آن ظاهراً گواردیولا روی این مشکل عمیقتر شده تا راه‌حل آن را پیدا کند!

🚨🚨این مطالب را هم بخوانید:

🔹ایوان راکیتیچ: بارسلونای سال 2015 پس از فتح سه‌گانه دلزده و مغرور شد

🔹 ویدیو | سوپرگل بیرون پای گومز بازیکن پاراگوئه به آلیسون بکر (مقدماتی جام‌جهانی)

🔹کریستیانو رونالدو: هنر رئال‌مادرید در لیگ قهرمانان تحمل فشار است، نه خوش‌شانسی!

🔹گرانترین ترکیب دنیا بر اساس ترنسفرمارکت؛ بیشترین سهمیه از آن رئال‌مادرید و منچسترسیتی

🔹بحران در خط میانی آرسنال پیش از دو دیدار حساس با تاتنهام و منچسترسیتی