از زین‌الدین زیدان تا یوهان کرایف. تاریخ فوتبال همیشه مملو از بازیکنان بزرگی بوده که در دنیای مربیگری نیز خوش درخشیده‌اند. درین مقاله قصد داریم وضعیت برخی از آخرین بازیکنانی را که به دنیای مربیگری پیوسته‌اند، بررسی کنیم.

ژابی آلونسو

آلونسو پس از دوران بازی درخشان و انجام 114 بازی ملی برای اسپانیا، شانس خود را در دنیای مربیگری محک می‌زند. برای قضاوت در مورد آلونسو هنوز زود است، اما تا همین لحظه، عملکرد او به‌گونه‌ای بوده که خبرهایی مبنی بر علاقه لیورپول و رئال‌مادرید به او وجود دارد.

چه آلونسو موفق به کسب جام با لورکوزن بشود و چه نشود، او نقش غیرقابل انکاری در احیای این تیم داشته است. پس از قبول هدایت لورکوزن در اکتبر 2022، آلونسو موفق شد این تیم در حال سقوط که در رده نوزدهم بوندس‌لیگا قرار داشت را به رده ششم و هم‌چنین به نیمه‌نهایی لیگ اروپا برساند. در حال‌حاضر نیز شاگردان آلونسو در صدر جدول قرار دارند و تنها تیم شکست‌ناپذیر این فصل اروپا هستند.

سیستم 3-4-3 یی که این مربی در لورکوزن بکار گرفته، توازن بیشتری در این تیم ایجاد کرده است. این سیستم از یک طرف، فضای زیادی برای نفوذ وینگرها فراهم می‌کند تا حداکثر استفاده را از پتانسیل هجومی خود ببرند و از طرف دیگر، وجود سه دفاع میانی باعث می‌شود که در صورت از دست رفتن توپ در خط میانی، آسیب‌پذیری دفاع کمتر شود. اما شم مربیگری آلونسو فقط به جنبه تاکتیکی محدود نمی‌شود و نباید از کنار مهارت‌های مدیریتی و قدرت رهبری او، به سادگی گذشت، مهارتی که در زمان بازی نیز در به‌خوبی از آن بهره می‌گرفت و رهبر خط میانی تیم‌هایش بود.

تیاگو موتا

موتا به‌عنوان بازیکن کارش را از آکادمی بارسلونا آغاز کرد و پس از حضور در بارسلونا، اتلتیکو و جنوا، به اینتر پیوست. تلاقی حضور موتا و مورینیو در اینتر، یک سه‌گانه تاریخی را در ویترین افتخارات این بازیکن ثبت کرد. یکی از عناصر اصلی سه‌گانه اینتر، درخشش موتا در خط میانی بود. موتا سپس به پاریس رفت و بار دیگر در کنار وراتی و ماتوییدی یک خط هافبک قدرتمند را تشکیل دادند. درخشش این سه بازیکن، راه را برای قهرمانی‌های متوالی پاری‌سن‌ژرمن در فرانسه فراهم کرد و اقتدار داخلی پاریس تا به امروز ادامه دارد.

ملی‌پوش برزیلی‌الاصل تیم ملی ایتالیا، پس از پایان دوران بازیگری، خیلی زود به سراغ مربیگری رفت و یک سال را در تیم زیر 19 ساله‌های پاری‌سن‌ژرمن گذراند. نخستین تجربه مربیگری موتا در تیم‌های اصلی، هدایت جنوا بود که دو ماه بیشتر دوام نیاورد. اگر این تجربه را کنار بگذاریم، می‌توان گفت که موتا آغاز تقریباً موفقی در این عرصه داشته است. اسپزیا خانه جدید موتا بود. پس از انتقال وینچنزو ایتالیانو به فیورنتینا، اسپزیا با افت شدیدی مواجه شد و در خطر جدی سقوط قرار داشت، اما موتای جوان موفق شد به‌سختی این تیم کم‌بضاعت را در سری آ حفظ کند. پس از اینکه موتا توجهات را به خود جلب کرد، بولونیا که با سینیشا میهایلوویچ ، از پنج بازی فقط 3 امتیاز کسب کرده بود، تصمیم گرفت به سراغ موتا برود. موتا جایگزین میهایلوویچ شد و در فصل گذشته بولونیا را به مقام نهم رساند که بالاترین رتبه آن‌ها در سری آ در یک دهه گذشته بود. بولونیا با سیستم 4-2-3-1 موتا، به یک تیم تهاجمی و سازمان‌یافته تبدیل شده که به سختی شکست می‌خورد و علی‌رغم اینکه سومین تیم جوان لیگ محسوب می‌شود، در حال‌حاضر در رده پنجم سری آ قرار دارد و در جام‌حذفی نیز موفق به حذف اینتر سیمئونه اینزاگی در سن‌سیرو شد. موتا رُک صحبت می‌کند، سختکوش است و شخصیتی مقتدرانه دارد و در کنار عملکرد تاکتیکی مناسب، این‌ها همه ویژگی‌هایی هستند که یک مربی خوب لازم دارد.

دژان استانکوویچ

همانند موتا، استانکوویچ نیز عضوی از اینتر حماسی سال 2010 بود که به سه‌گانه دست یافت. پس از خداحافظی به‌عنوان بازیکن، استانکوویچ پس از یک وقفه کوتاه، به‌عنوان کمک‌مربی اودینزه وارد عرصه مربیگری شد و سپس هدایت ستاره سرخ بلگراد را بر عهده گرفت. پس از کسب سه قهرمانی لیگ و دو جام حذفی صربستان در ستاره سرخ ، استانکوویچ، این بار به‌عنوان سرمربی سامپدوریا، به ایتالیا برگشت.

بر خلاف موتا، دوران مربیگری دژان در ایتالیا، هرگز خوب پیش نرفت. سمپدوریا تقریباً در همان اوایل فصل، استانکوویچ را به‌عنوان مربی خود انتخاب کرد، اما به دلیل مشکلات مالی این تیم و ناتوانی در اخراج او، استانکوویچ با آمار فاجعه‌بار 20 شکست، 9 تساوی و تنها 3 پیروزی، به کار خود پایان داد و پس از سقوط سمپدوریا به سری بی در فصل گذشته، به‌صورت توافقی جدا شد. استانکوویچ در حال حاضر مربی فرنتس‌واروش است و با 1 اختلاف امتیاز در رده دوم لیگ مجارستان قرار دارد.

فابیو گروسو

گروسو، دفاع چپ تیم ملی ایتالیا پس از کسب عنوان قهرمانی لیگ با اینتر، لیون و یوونتوس و نقش اثرگذار در موفقیت ایتالیا در کسب جام‌جهانی 2006، دوران مربیگری ناموفقی را در تیم‌هایی مانند ورونا و برشیا پشت سر گذاشت که عمدتاً با اخراج او همراه بود. گروسو در مارس 2021، هدایت فروزینونه را بر عهده گرفت تا در سن 45 سالگی بالاخره در عرصه مربیگری عرض اندام کند و در نخستین موفقیت خود، فروزینونه را به سری آ ایتالیا برساند. پس از صعود فروزینونه به سری آ در پایان فصل پیش، قرارداد گروسو به‌طور خودکار به اتمام رسید. او ترجیح داد کار خود را نیمه‌تمام رها کند و به لیون برود. در لیون پس از کسب نتایج ضعیف و سقوط لیون به انتهای جدول لیگ 1 فرانسه، گروسو بالاخره اخراج شد و در حال‌حاضر بدون تیم است. بنابراین به استثنای فروزینونه، پیشنهاد کلی ما اینست که گروسو ، با خاطرات دوران بازیش، از دنیای فوتبال کنار برود!

آلبرتو جیلاردینو

جیلاردینو، مانند گروسو، پیرلو و فابیو کاناوارو، از جمله اعضای تیم فاتح جام‌جهانی 2006 ایتالیا است که پا به دنیای مربیگری گذاشته‌اند. جیلاردینو رقیب اصلی گروسو در فصل پیش سری بی بود و جنوا نیز همانند فروزینونه، با هدایت جیلاردینو موفق به بازگشت به سری آ شد.

جیلاردینو پس از بازنشستگی از دنیای فوتبال در سال 2018، مدتی در تیم‌هایی همچون سیه‌نا به مربیگری پرداخت و در سال 2022، هدایت زیر 19 ساله‌های جنوا را به عهده گرفت. چند ماه بعد، به‌عنوان مربی موقت تیم اول جنوا منصوب شد و پس از کسب نتایج مثبت، قرارداد او دائمی شد. عملکرد جنوا زیر نظر جیلاردینو به حدی خوب بود که این تیم به سرعت و تنها پس از یک فصل دوری، به سری آ برگشت. نمایش جنوا در فصل جاری نیز رضایت‌بخش به نظر می‌رسد و جنوا در رده قابل‌قبول دوازدهم جدول سری آ قرار دارد، هر چند تا پایان فصل فرصت زیادی باقیست.

ماسیمو ادو

در دوران بازی، ادو تقریباً تمام موفقیت‌ها را کسب کرد، از قهرمانی لیگ و چمپیونزلیگ با میلان تا قهرمانی جام‌جهانی با ایتالیا. اما بر خلاف دوران بازی، دوران مربیگری ادو برای او خوش‌یُمن نبود. در نخستین تجربه، ماسیموادو موفق شد پسکارا را به سری آ برساند و مجموعاً 30 پیروزی، 19 تساوی و 31 شکست، با این تیم کسب کرد، اما پس از آن در هیچ تمی نتوانسته بیش از 24 بازی دوام بیاورد.

ماسیمو ادو همچون گروسو پس از اخراج‌های متعدد از تیم‌هایی همچون اودینزه و پروجیا، هدایت اسپال در سری بی را بر عهده گرفت و باز هم نتوانست جان تازه‌ای به این تیم در حال سقوط ببخشد. با سقوط اسپال به سری سی، یک امتیاز منفی دیگر در کارنامه مربیگری ادو ثبت شد و او در پایان فصل این تیم را ترک کرد.

مایکل کریک

مایکل کریک، از ارکان اصلی سلطه داخلی و بین‌المللی منچستریونایتد در دوران الکس فرگوسن و دارنده پنج عنوان لیگ برتر و یک چمپیونزلیگ، گذار سریعی به دنیای مربیگری داشت.

اطمینان خاطر و هوش کریک در دوران حضورش در الدترافورد، در بازی‌های فصل گذشته تیم میدلزبورو نیز کاملاً نمایان بود. کریک، پس از قبول هدایت میدلزبورو که در منطقه سقوط به سر می‌برد، موفق شد به‌لطف فُرم خوب چوبا آکپوم و گلزنی‌های این مهاجم، تیمش را به رقابت‌های پلی‌آف چمپیون‌شیپ برساند. آکپوم کریک را اینگونه توصیف می‌کند: «حس می‌کنم کریک همون مربی‌اییه که تمام عمر آرزو داشتم براش بازی کنم. کار کردن با اون واقعاً لذت‌بخشه. جوری رفتار می‌کنه که دوست داری با 110 درصد وجودت بری تو زمین و به خاطرش بجنگی.»»

کریک در نهایت در نیمه‌نهایی پلی‌آف، از کاونتری‌سیتی شکست خورد و موفق به صعود به لیگ برتر نشد. بر خلاف فصل گذشته، درین فصل میدلزبورو در رده سیزدهم است و هیچ شانسی برای صعود به لیگ برتر ندارد، اما میدلزبورو برای نخستین بار پس از سال 2004، به نیمه‌نهایی جام اتحادیه راه یافته و شاگردان کریک، پس از شکست 1-0 چلسی در بازی رفت، به انتظار بازی برگشت نشسته‌اند. بنابراین قضاوت در مورد عملکرد مربیگری کریک را به مرور زمان واگذار می‌کنیم.