مرد اسکاتلندی چه با دنیای فوتبال کرد؟
تیم منچستریونایتد بعد از ماه مه سال ۲۰۱۳ هیچ وقت نتوانست قدرت قبلی خود را بازیابد. تا آن روز هواداران فوتبالی شهر منچستر همواره برای دیدن بازیهای تیم قدرتمند شهر خود به تئاتر رویاها; ورزشگاه اولدترافورد میامدند. تیمی که بخاطر وجود یک مربی افسانه ای، نامش هر حریفی را هراسان میکرد. سرالکس فرگوسن نامی بود که در دوران ۲۷ سال حضور خود روی نیمکت منچستر یونایتد توانست این تیم را به یکی از غولهای فوتبال اروپا تبدیل کند. آخرین روز سال ۲۰۲۳ فرگوسن افسانهای ۸۲ سالگی را تمام کرد. آن هم درحالی که شیاطین سرخ این روزها اصلا اوضاع خوبی ندارند. در این مطلب از سایت فوتبال۷ قصد داریم به شرح بیوگرافی این مربی افسانهای بریتانیایی و افتخارات فوتبالی او بپردازیم. با ما همراه باشید.
الکساندر چمپن فرگوسن متولد ۳۱ دسامبر ۱۹۴۱ در شهر گلاسکو کشور اسکاتلند است. هواداران فوتبال او را به خاطر نشستن روی نیمکت منچستریونایتد میشناسند. او از سال ۱۹۶۷، درحالی که بیرون از زمینهای فوتبال به صنعت آچارسازی مشغول بود، بازیکن تیم کوئینز پارک رنجرز شد. در سالهای بعد دوران فوتبالی خود توانست در تیمهای مختلفی از جمله دانفمرلین، جانسون، فالکیرک و ایر یونایتد بازی کند. فرگوسن از سال ۱۹۷۴ وارد عرصه مربیگری شد و تا سال ۲۰۱۳ فعالیت خود را در این حوزه ادامه داد.
علی رغم اینکه فرگوسن مسیر افسانهای شدن خود را در دوران حضور در منچستر طی کرد، اما حضور او درمیان شیاطین سرخ تنها بستر ماجراجویی مرد بریتانیایی نبود. او موفق به کسب عنوان قهرمانی جام حذفی و لیگ برتر اسکاتلند با تیم آبردین شد.
او در سال ۱۹۸۰ توانست این تیم را قهرمان لیگ برتر اسکاتلند کند و بدین ترتیب موفق به کسب اولین قهرمانی خود در کسوت مربی شد. دو سال بعد توانست این تیم را قهرمان جام حذفی این کشور کند و سال بعد، یعنی سال ۱۹۸۳ موفق به تکرار این عنوان قهرمانی شد. درهمان سال آبردین تحت هدایت فرگوسن بایرن مونیخ و رئال مادرید را در مسابقات جام برندگان اروپا شکست داد تا قهرمان این رقابتها شود. در آن زمان سوپرجام فوتبال اروپا بین قهرمان چمپیونزلیگ و قهرمان جام برندگان اروپا برگزار میشد. این تیم اسکاتلندی با شکست هامبورگ؛ قهرمان چمپیونز لیگ ۱۹۸۳ توانست سوپرجام فوتبال اروپا را کسب کند. اما اوج درخشش فرگوسن با این تیم در فوتبال داخلی اسکاتلند مربوط به سال ۱۹۸۴ بود. جایی که هم جام حذفی و هم لیگ برتر اسکاتلند را با این تیم کسب کرد. این دو عنوان قهرمان فرگوسن را مستحق دریافت نشان افتخار امپراطوری بریتانیا کرد.
در سال ۱۹۸۵ بود که ولز و اسکاتلند از سری بازیهای مقدماتی جام جهانی قاره اروپا باید مقابل هم قرار میگرفتند. ۱۰ سپتامبر آن سال بود که در ورزشگاه کاردیف ابتدا هموطنان گرت بیل توانستند با گل مارک هیوز دروازه دیگر تیم بریتانیایی را باز کنند. اما اسکاتلند کار را در خانه ولز به تساوی کشاند تا این تیم مقابل استرالیا در پلی آف جام جهانی حاضر شود. اما جک استین، سرمربی وقت اسکاتلند که از وضعیت سلامتی نگران کنندهای برخوردار بود، تحت فشار روانی ناشی از این بازی سکته کرد و دار فانی را وداع گفت. این اتفاق سبب شد که فرگوسن؛ کسی که استاین را استاد خود میدانست و از مرگش وحشت زده شد، روی نیمکت اسکاتلند بنشیند. علی رغم شکست استرالیا و صعود به جام جهانی، شاگردان سرالکس در همان دور اول جام جهانی حذف شدند.
شاید بسیاری از شما ندانید که نام اصلی کاراکتر سینمایی مستربین، "روان ادکینسون” است. قبل از سرالکس فرگوسن شخصی با همین نام روی نیمکت شیاطین سرخ مینشست. از سال ۱۹۸۶ که فرگوسن موفق به نشستن روی نیمکت تیم قرمزپوش منچستر شد، تا سال ۲۰۱۳ که با این تیم اعلام بازنشستگی کرد توانست ۳۸ جام مختلف را با این تیم بدست آورد.
قطعا هواداران قدیمی شیاطین سرخ، دو سال فوتبالی ۱۹۹۹ و ۲۰۰۸ را از خاطر نخواهند برد. در این دو سال سرخپوشان منچستریونایتد توانستند سه جام معتبر را کسب کنند. آنها در فینال ۱۹۹۹ مقابل بایرن مونیخ در دو دقیقه, شکست یک بر صفر را با برتری دو بر یک عوض کردند و علاوه بر آن موفق به کسب عنوان قهرمانی لیگ برتر و جام حذفی نیز شدند. سال ۲۰۰۸ میلادی هم این تیم توانست چلسی را در فینال چمپیونز لیگ شکست دهد و عناوین لیگ برتر انگلیس و جام باشگاههای جهان را نیز کسب کند. اما مهمترین دستاوردها و رکوردهای فرگوسن با این تیم محبوب انگلیسی صرفا به این دو سال محدود نمیشود. برای نمونه موارد زیر را درنظر داشته باشید:
• فرگوسن در سال ۱۹۹۱ با برتری مقابل بارسلونا موفق به کسب جام برندگان اروپا شد.
• در سال ۱۹۹۲ منچستر یونایتد با شکست ستاره سرخ بلگراد (قهرمان چمپیونز لیگ ۱۹۹۱) سوپر جام اروپا را کسب کرد.
• او در سال ۱۹۹۳ بعد از ۲۶ سال طلسم قهرمان نشدن منچستر در لیگ برتر را شکست و با انتقال روی کین از ناتینگهام فارست به این تیم رکورد نقل و انتقالات را شکست.
• منچستر یونایتد در سال ۱۹۹۴ تبدیل به چهارمین تیم قرن بیستم و ششمین تیم در فوتبال انگلستان شدند که هم قهرمانی جام حذفی و هم قهرمانی لیگ برتر انگلیس را جشن میگیرد.
• قهرمانی همزمان در لیگ برتر انگلیس و جام اتحادیه این کشور در سال ۲۰۰۹
در آخرین بازی فصل ۲۰۱۲ – ۲۰۱۳ لیگ برتر فوتبال جزیره منچستر یونایتد باید مقابل وست برومویچ قرار میگرفت. منچستر در این بازی تا دقیقه ۶۳ با نتیجه ۵ بر ۲ جلو بود، تا پایان بازی سه گل دریافت کرد تا دو تیم به تساوی ۵ – ۵ رضایت دهد. این بازی آخرین تجربه مربیگری سرالکس روی نیمکت شیاطین سرخ بود.