چرا فصل فعلی لیگ برتر، پس از چندین سال، یکی از جذابترین فصول آن است؟

با توجه به اینکه پس از 13 بازی، فقط دو امتیاز، سه تیم بالای جدول را از هم جدا می‌کند، آیا می‌توان گفت که پس از چندین سال، شاهد نخستین کورس قهرمانی سه تیمه در لیگ برتر هستیم؟

در شش فصل اخیر، فقط به لطف لیورپول و آرسنال بوده که شاهد اندکی هیجان در صدر جدول بوده‌ایم.

منچسترسیتی تیم تقریباً غالب و بی‌رقیب این سال‌ها بوده و هیچ‌کس توانایی رقابت با آن را ندارد.

البته مدعیان مقطعی وجود داشته‌اند. مانند تاتنهام که هر فصل حدوداً 5 دقیقه در ««کورس قهرمانی»» قرار می‌گیرد؛ چلسی که چند سال پیش در این مقطع از فصل، صدرنشین بود؛ منچستریونایتد که در نیمه فصل 21-2020 ، صدرنشین بود. اما هیچ کدام در حدی نبودند که بخواهند سیتی را به‌طور جدی به چالش بکشند.

فصل پیش آرسنال، توانست برای مقطعی طولانی، جذابیت خاصی به کورس قهرمانی ببخشد، اما همیشه این حس بین هواداران فوتبال وجود داشت که سیتی بالاخره صدر را تصاحب می‌کند و در نهایت نیز علی‌رغم ماه‌ها صدرنشینی آرسنال، سیتیزن‌ها باز هم بدون دردسر قهرمان لیگ شدند.

طی این سال‌ها، فقط لیورپول موفق شد نوار قهرمانی‌های پیاپی سیتی را پاره کند و با ثبات فوق‌العاده در فصل 20-2019 لیگ برتر، از آن‌ها پیشی بگیرد. قهرمانی قرمزها نیز یک سال بیشتر طول نکشید و فصل بعد، هر چند به امتیاز خیرکننده 97 امتیاز دست یافتند، اما مقابل سیتی 98 امتیازی قافیه را باختند. سیتی بنیانگذار این حد نصاب‌های امتیازی بسیار بالا در لیگ برتر است و بقیه تیم‌ها کار سختی برای رسیدن به این استاندارد دارند.

حتی در فصل‌هایی که لیورپول تا پایان فصل همپای سیتی پیش می‌رفت، صرفاً رقابت می‌کرد و قادر به حفظ طولانی‌مدت صدر نبود. اما آرسنال فصل پیش موفق شد حداقل تا مدتی از حد رقابت فراتر برود و به یک چالش اساسی برای سیتی تبدیل شود. و البته تیمی که این روزها قادر به رقابت با سیتی باشد، یعنی خیلی خوب بوده که توانسته است خود را از بقیه متمایز سازد.

اما این فصل، اوضاع کمی متفاوت به نظر می‌رسد. ظاهراً بعد از مدت‌ها شاهد یک کورس سه‌تیمی برای قهرمانی هستیم. حتی آستون‌ویلا هم بسیار نزدیک به این سه تیم است و تاتنهام، منچستر و نیوکاسل نیز رقابت کسب سهمیه را بسیار داغ کرده‌اند.

در پایان هفته سیزدهم، اختلاف تیم‌های اول و دوم، فقط یک امتیاز است و چنین اختلافی فقط 9 بار در تاریخ لیگ برتر سابقه دارد. ازین 9 بار، فقط پنج بار پیش آمده که فاصله تیم‌های اول و سوم، 2 امتیاز باشد و فقط یک بار پیش آمده که فاصله بین تیم‌های اول و چهارم، مانند آرسنال و آستون‌ویلا در جدول فعلی، 2 امتیاز باشد. و این آمارها به‌خوبی نشان می‌دهد که درین فصل، با چه جدول فشرده‌ای سروکار داریم.

در عصر قهرمانی‌های منچسترسیتی، به جز یک فصل، حداقل اختلاف امتیاز بین چهار تیم صدر جدول تا این مقطع از فصل، 7 امتیاز بوده است و حداقل اختلاف امتیاز بین سه تیم صدر جدول، حداقل 4 امتیاز بوده است و سابقه رسیدن به 11 امتیاز نیز وجود داشته است.

و آخرین باری که لیگ برتر چنین رقابت فشرده‌ای را در صدر جدول تجربه می‌کرد، به فصل 16-2015 ، یعنی فصل قهرمانی بیادماندنی لسترسیتی، برمی‌گردد.

قطعاً این فصل قرار نیست شاهد اتفاقی مثل قهرمانی لستر باشیم و قطعاً شبیه‌سازی‌های کامپیوتری و پیش‌بینی‌های انسانی، هم‌چنان سیتی را بخت نخست قهرمانی می‌دانند، اما آرسنال و لیورپول که بخت دوم قهرمانی محسوب می‌شوند نیز در فُرم خوبی به سر می‌برند و در فصول اخیر و در 13 بازی این فصل، نشان داده‌اند که توانایی رقابت با سیتی را دارند. بنابراین می‌توانیم بعد از مدت‌ها، پس از فصل 16-2015، شاهد یک رقابت سه‌تیمی واقعی باشیم.

کورس قهرمانی این فصل احتمالاً جزو پرگل‌ترین کورس‌ها در سالیان اخیر نیست؛ و با توجه به آمار فعلی، رکوردهای دفاعی نقش بیشتری در تعیین قهرمان خواهند داشت.

اگر به تاریخ لیگ برتر، نگاه کنیم، اتکای قهرمان به آمار دفاعی، روندی تناوبی را طی کرده است. پس از اینکه رقابت‌های انگلیس در قالب جدید، یعنی لیگ برتر آغاز شد، منچستر 93-1992 ، بهترین آمار دفاعی را داشت و هفت قهرمان بعد از آن، هیچ‌کدام موفق به تکرار آمار دفاعی منچستر نشدند. سپس بین فصول 01-2000 تا 09-2008، هفت قهرمان از نه قهرمان، دارنده بهترین دفاع بودند و مجدداً در هشت فصل بعد، یعنی از 10-2009 تا 17-2016، فقط دو قهرمان از هشت قهرمان، صاحب بهترین دفاع شدند. پس بسته نگه داشتن دروازه، گاهی نقش محوری داشته و گاهی نیز نقش جانبی.

پس از آن نیز عصر سلطه سیتی آغاز شد و در 5 فصل از شش فصل، تیم دارای بهترین دفاع موفق به قهرمانی شد. تنها فصلی که سیتیزن‌ها موفق به کسب عنوان بهترین دفاع نشدند اما قهرمان شدند، 19-2018 بود که سیتی تنها 23 گل دریافت کرد، اما لیورپول رده دومی و 97 امتیازه، 22 گل خورده داشت (البته همین آمار سیتی نیز ششمین آمار دفاعی در تاریخ لیگ برتر محسوب می‌شود). پس درین دوره نیز رکورد دفاعی اهمیت خاصی داشته است.

شاید به همین‌خاطر باشد که آرتتا ترجیح داده اندکی از شناوری و تهدید حملات خود بکاهد و به جای آن روی استحکام دفاعی سرمایه‌گذاری کند، هر چند در بازی روز چهارشنبه لیگ قهرمانان که آرسنال با نتیجه 6 صفر، لانس را در هم کوبید، شاهد نسخه دیگری از این تیم بودیم. اما در رقابت‌های داخلی، پس از 13 بازی، آرسنال برترین دفاع لیگ برتر را دارد و تنها 10 گل دریافت کرده است. نزدیکترین رقیب آن‌ها درین رکورد، لیورپول با 11 گل است.

آرسنال نسبت به فصل پیش که در هفته‌های پایانی، از کورس رقابت خارج شد، هوشمندانه‌تر عمل می‌کند و لیورپول یورگن کلوپ نیز ید طولایی در تعقیب سیتی در کورس قهرمانی دارد، به‌ویژه با خریدهای تابستانی بسیار خوبی که در خط هافبک داشته‌اند. لیورپولی‌ها مثل همیشه قوی به نظر می‌رسند و تنها باخت این فصل آن‌ها مقابل تاتنهام نیز احتمالاً به‌خاطر نه نفره شدن آن‌ها بود که البته آن هم با یک گل به‌خودی در وقت‌های تلف‌شده بازی رقم خورد.

اصلی‌ترین مشکل لیورپولی‌ها در حال‌حاضر، دریافت گل اول و تلاش برای کامبک است که آخرین آن تساوی 1-1 برابر سیتی بود و قبل از آن نیز پنج بار مجبور شدند پس از دریافت گل اول، نتیجه را برگردانند. در سال 24-2023 لیگ برتر، آن‌ها حداقل چهار امتیاز بیشتر از بقیه تیم‌ها در موقعیت‌های کامبک، کسب کرده‌اند (آن‌ها 12 بار در بازی‌ها عقب افتاده‌اند).

این آمار کامبک، نشان‌دهنده اتحاد و روح تیمی است که همیشه مشخصه برتر تیم‌های کلوپ است و درین فصل این روحیه به حدی قوی بوده که آن‌ها را در کورس قهرمانی حفظ کند. این واقعیت که آن‌ها علی‌رغم دریافت گل اول در چندین بازی، هم‌چنان صاحب دومین رکورد دفاعی لیگ هستند، نشان‌دهنده بنیان محکم این تیم است.

کمتر کسی پیدا می‌شود که برای استون‌ویلا شانس قهرمانی قائل باشد و حتی تاتنهام را با ثبات‌تر از ویلا می‌دانند، اما اونای امری شایسته تحسین است ، چون تیمی را ساخته که توانسته سریعتر از حد تصور، به جمع بالانشینان لیگ برتر ملحق شود و با کسب 7 پیروزی از 9 بازی، خود را به‌عنوان مدعی کسب سهمیه چمپیونزلیگ مطرح کند. حتی اگر در ماه‌های آتی نتوانند در کورس بمانند که هیچ بعید نیست، به‌خاطر ایستادن در رده چهارم در مقطع کنونی، با فقط 2 اختلاف امتیاز نسبت به صدرنشین، شایسته تحسین هستند.

اگر ویلا نتواند کورس قهرمانی را به یک کورس چهارتیمه تبدیل کند، حداقل می‌تواند رقابت سهمیه چمپیونزلیگ را زیباتر کند. اگر سه رده نخست را متعلق به سیتی، آرسنال و لیورپول بدانیم، ویلا، اسپرز، یونایتد، نیوکاسل و برایتون که تا پایان هفته سیزدهم، با شش اختلاف امتیاز از هم جدا شده‌اند، شانس کسب یک سهمیه، یا در صورت قهرمانی یک تیم انگلیسی در لیگ قهرمانان و آزاد شدن سهمیه پنجم، دو سهمیه چمپیونزلیگ را دارند. حتی وستهم و چلسی نیز هنوز امید بازگشت به رقابت سهمیه اروپایی و نیم‌نگاهی به سهمیه پنجم چمپیونزلیگ را دارند.

اما در انتهای جدول، رقابت سقوط چندان داغ نیست و در فصول پیشین سابقه اختلاف صفر یا 1 امتیازی نیز بین تیم‌های هفدهم و هجدهم وجود داشته است، اما اکنون پس از برد لوتون مقابل پالاس، اختلاف به 4 رسیده است.

البته رقابت سقوط هم‌چنان می‌تواند جذاب‌تر شود. با شروع ضعیف تیم‌های تازه صعودکرده، خیلی‌ها تصور می‌کردند که این تیم‌ها یک فصل بیشتر مهمان لیگ نباشند، اما بهبود وضعیت لوتون و کسر 10 امتیاز از اورتون، اوضاع را جالب‌تر کرده است.

هنوز در ابتدای راه هستیم و در ماه‌های آینده ممکن است زرادخانه بردهای 1-0 آرسنال ته بکشد، کامبک‌های لیورپول نیمه‌کاره بمانند و سیتی خود واقعیش را پیدا کند. فُرم استون‌ویلا شاید یک شوخی ساده باشد و اورتون حتی با کسر امتیاز، ممکن است به یکباره خود را در جدول بالا بکشد.

اما به دلایل خوب و متعددی که در بالا ذکر شد می‌توان امیدوار بود که شاهد یکی از جذاب‌ترین فصول لیگ برتر خواهیم بود.