رایان چرکی یا رایان شرقی کیست؟ با پدیده فوتبال فرانسه بیشتر آشنا شوید!

فانوس راه در یک شب تاریک!

2 شب پیش بود که در مرحله نیمه‌نهایی لیگ ملت‌های اروپا، فرانسه با نتیجه ۵-۱ از اسپانیا عقب افتاده بود و بازی به‌طرز شرم‌آوری به نفع اسپانیا یک‌طرفه پیش می‌رفت اما کمتر از ۲۵ دقیقه مانده به پایان بازی ورود یک بازیکن جوان، جریان بازی را به نفع فرانسوی‌ها تغییر داد، بازیکنی که اگر دشان زودتر به او اعتماد کرده بود و به زمین فرستاده بود، شاید فرانسه فردا شب در فینال بود و به مصاف پرتغال می‌رفت. این نامیست که این فصل زیاد شنیده شده، پدیده 21 ساله ساله المپیک لیون که مثل بسیاری از فرانسوی‌ها اصالتی آفریقایی دارد: رایان چرکی با تلفظ فرانسوی یا رایان شرقی با تلفظ عربی (الجزایری).

شرقی دقایقی پس از ورود به زمین مقابل اسپانیا، نخستین اقدام مؤثر خود را انجام داد و با یک والی تماشایی به سمت دروازه اونای سیمون، تقریباً از پشت محوطه، یکی از گل‌های خورده را به زیباترین شکل ممکن جبران کرد. ضربه شرقی به حدی ناگهانی و نشأت‌گرفته از استعداد او بود که سیمون با وجود شیرجه بسیار خوب، در مهار آن ناکام ماند. در ادامه بازی نیز شرقی که توپ را در جناح راست (چپ اسپانیا) گرفته بود، پس از تشخیص مناسب موقعیت در داخل محوطه اسپانیا، با یک تغییر جهت سریع، به‌جای بازی کردن با گوستو که روی دست او حرکت کرده بود، یک سانتر کاددار و تیز را به روی دروازه ریخت که توسط رندال کولو موآنی با ضربه سر تبدیل به گل و نتیجه 5-4 شد.

به این‌ترتیب عملکرد شرقی که در طول فصل در رده باشگاهی درخشیده بود، در نخستین بازی ملی نیز جلب‌توجه کرد. در قرن 21، شرقی تبدیل به 3 امین بازیکن تیم ملی فرانسه شد که در نخستین بار که برای تیم ملی کشورش به میدان می‌رود، موفق به ثبت همزمان گل و پاس گل می‌شود!

میکل اُلیسه و عثمان دمبله که از ابتدا در بازی بودند، 4 موقعیت گل خلق کردند. رایان شرقی 3 موقعیت خلق کرد اما او فقط 27 دقیقه در زمین بود بر خلاف 2 نفر دیگر که از ابتدا در ترکیب بودند. نمایش شرقی برای تکمیل بازگشت فرانسه کافی نبود اما بدون شک بازی را دگرگون کرد و فرانسوی‌ها را به آینده امیدوار. مشتریان شرقی در بازار هم‌چون منچسترسیتی را نیز خوشحال کرد چون مشخص شد که او یک بازیکن با قدرت تغییر دادن سرنوشت بازی‌هاست.

درخشش شرقی در المپیک لیون

انجام نخستین بازی ملی برای شرقی پاداش شایسته‌ای بود برای فصل درخشانی که در لیگ فرانسه پشت سر گذاشت. شرقی بدون هیچ حرف و حدیثی خلاق‌ترین بازیکن لیگ 1 فرانسه و در پنج لیگ معتبر اروپایی نیز 3 امین نفر از نظر خلق موقعیت است: شرقی، 125/ رافینیا، 152/ برونو فرناندز، ۱۵۸. و اگر صرفاً موقعیت‌سازی غیرایستگاهی (در جریان بازی) را در نظر بگیریم، پس از فرناندز (۱۲۰)، رافینیا (۱۰۵) و محمد صلاح (۱۰۴)، شرقی با 100 خلق موقعیت 4 امین بازیکن برتر اروپا بوده.

در اینجا هم یک نکته انحرافی ولی مهم وجود دارد. بازیکنان مذکور حداقل 50 بازی به میدان رفته‌اند در مقابل شرقی که 44 بازی انجام داده. بنابراین اگر میانگین خلق موقعیت در ۹۰ دقیقه را در نظر بگیریم، اثرگذاری شرقی بیشتر به نظر می‌آید. بین بازیکنان 5 لیگ معتبر با حداقل ۱۶۰۰ دقیقه بازی در این فصل، شرقی بهترین میانگین خلق موقعیت را داشته: هم مجموع موقعیت‌ها (۳.۷) و هم صرفاً غیرایستگاهی (۲.۹). بنابراین همه‌ی آمارها گویای اثرگذاری فوق‌العاده او در فصل 25-2024 است ولو اینکه در تیمی معمولی‌تر چون لیون بازی کرده باشد. فعلاً حداقل در تیم ملی فرانسه نشان داده که درخشش او در لیون اتفاقی نبوده!

در فصل ۲۵-۲۰۲۴ این خلاقیت 11 پاس گل برای لیون همراه داشت که باعث شد شرقی مشترکاً بهترین پاسور لیگ شود. درخشش شرقی فقط محدود به فرانسه نبود و او در عرصه اروپایی نیز با ۸ پاس گل در لیگ اروپا درخشید، 3 پاس گل بیشتر از سایر بازیکنان حاضر در این رقابت. 1 پاس گل هم در جام حذفی داده بود.

دیگر معیاری که بیانگر خلاقیت یک بازیکن است، xA است که به معنای میزان خطرناک بودن یک پاس یا احتمال تبدیل شدن آن به پاس گل است. xA شرقی در تمام رقابت‌ها 18.3 بوده، مجدداً بالاتر از هر بازیکن دیگری در پنج لیگ معتبر! در میانگین xA نیز شرقی رکورددار است: 0.53 در 90دقیقه.

اگر به زبان ساده بخواهیم صحبت کنیم، بر اساس این رقم، در طول فصل این انتظار وجود داشت که شرقی تقریباً در هر 2 بازی یک پاس گل بدهد. این آمار فردی وقتی جذاب‌تر می‌شود که بدانیم المپیک لیون فصل را در رده 6 جدول فرانسه به پایان رساند. شاید اگر لیون 11 عدد شرقی داشت، حتی تخت پادشاهی پاری سن‌ژرمن را هم از آن‌ها رُبوده بود!

همان‌طور که در مقابله قبلی فوتبال7 در مورد تیجانی رایندرز گفتیم، منچسترسیتی به‌دنبال پر کردن خلأ دی‌بروینه است اما گواردیولا می‌داند که این هدف با پیدا کردن 1 جایگزین محقق نخواهد شد. بنابراین احتمال خرید شرقی در کنار رایندرز وجود دارد. تفاوت شرقی با رایندرز چیست؟ ساده‌ترین پاسخ اینست که جلوتر از او بازی می‌کند و موقعیت‌سازتر است.

پُست بازی و سبک بازی شرقی

روی کاغذ، در سیستم ۱-۳-۲-۴ لیون، شرقی در پُست وینگر راست بازی می‌کند اما با توجه به شناختی که کادر فنی از او دارد، به شرقی آزادی کامل داده شده تا هر وقت صلاح دید، به مناطق مرکزی‌تر زمین حرکت کند. در فوتبال مدرن اغلب از بازیکنان خواسته می‌شود نظم تاکتیکی را حفظ کنند و پُست خود را ترک نکنند، اما در همه‌ی دنیا استثنائاتی برای این قاعده وجود دارد، به‌خصوص برای یک بازیکن یاغی چون شرقی که حَسَب علاقه خود، مدام از کناره به مرکز زمین حرکت می‌کند تا توپ‌های بیشتری نصیبش شود و بیشتر بتواند امضای خود را پای موقعیت‌های تیمش بنویسد.

این تمایل شرقی در نقشه لمس توپ‌های او نیز به‌وضوح مشخص است. او به‌طور مرتب در فضاهای بین خطوط می‌چرخد تا صاحب توپ می‌شود و سپس در عرض زمین جابجا می‌شود تا پس از یافتن روزنه‌ها در خط دفاعی حریف، موقعیت‌سازی کند.

با توجه به آزادی عملی که در زمین دارد، جای تعجب نیست که نقشه‌یِ خلق موقعیت‌های غیرایستگاهی شرقی نیز نشان می‌دهد که او بیشتر از فضاهای مرکزی، اقدام به خلق موقعیت کرده. اصولاً باید شرقی را متخصص خلق‌موقعیت در فضاهای بین خطوط بنامیم. او یک تکنیسین به‌معنای واقعی کلمه است و دقت پاس او در فضاهای فشرده نیز بالاست.

برای مثال، ۲۴ خلق موقعیت شرقی در این فصل، فقط نتیجه‌ی عبور از خط دفاع حریف با ارسال پاس خط‌شکن بوده و تقریباً 2 برابر سایر بازیکنان لیگ 1 فرانسه، به این شکل خلق موقعیت کرده. همچنین او رکورددار ارسال پاس عمقی در ترکیب لیون است، ۱۷ پاس بیشتر از هر بازیکن دیگر در ترکیب.

اما شرقی برای موقعیت‌سازی در بالای زمین، صرفاً متکی به دریافت پاس اولیه از هم تیمی‌هایش نیست و خودش هم توانایی رساندن توپ به آن مناطق و سپس ارسال پاس تعیین‌کننده را دارد. بارها مشاهده شده که او به عقب آمده و با عبور نرم و روان از مدافعان حریف، تیم را به جلو کشیده. یکی از معیارها برای سنجش این توانایی، Progressive Carry یا حمل توپ صرفاً رو به جلو است که به‌معنای حداقل 5 متر پیش‌روی با توپ است. در فصل جاری لیگ فرانسه، به‌طور میانگین در ۹۰ دقیقه شرقی ۱۱.۳ حمل توپ رو به جلو داشته. به جز دفاع وسط‌ها، فقط 6 بازیکن در این زمینه آمار بهتری داشتند که 4 نفر آن‌ها از تیم مقتدر پاری سن‌ژرمن بودند!

آیا حمل توپ‌های شرقی به خروجی مؤثری ختم می‌شوند؟ پاسخ این پرسش نیز مثبت است. در فصل ۲۵-۲۰۲۴، شرقی ۲۰ موقعیت گل پس از حمل توپ ایجاد کرده که 6 موقعیت بیشتر از سایر هم‌تیمی‌هایش است و در کل لیگ نیز در رده 4 قرار گرفته است.

یک نکته عجیب در مورد شرقی وجود دارد! آمار دریبل‌های شرقی در این فصل، به پایین‌ترین میزان در دوران حرفه‌ای او رسیده – چه میانگین تلاش‌های دریبل او (۴.۳) و چه میانگین دریبل‌های موفقش (۲.۱) در ۹۰ دقیقه . با این‌حال او هم‌چنان بهترین بازیکن لیون از حیث دریبل‌زنی بوده ولی این 2 آمار در فصل 21-2020 برای شرقی به‌ترتیب 9.8 و 6.5 بودند.

اگر قرار باشد شرقی به منچسترسیتی منتقل شود، با توجه به علاقه‌یِ گواردیولا به بازیکنان دریبل‌زن شاید اعتماد به نفس او در زمینه دریبل‌زنی نیز به تنظیمات کارخانه برگردد و شاید در بلندمدت باعث خروج ساوینیو یا دوکو از سیتی شود!

البته این احتمال نیز وجود دارد که سبک بازی شرقی تکامل یافته باشد و به‌جای دریبل‌های غیرمؤثر با سَر پایین، به بازیکنی سَر بالا تبدیل شده باشد که در 1/3 هجومی هوشمندانه‌تر بازی می‌کند و ارتباط بهتری با هم‌تیمی‌هایش برقرار می‌کند. در دوران بازی شرقی، بیشترین پاس موفق در نیمه زمین حریف و کمترین لو دادن توپ، در همین فصل اتفاق افتاده و احتمالاً او درگیر یک بازی پنهان سود و زیان است که در ازای آن، قدرت دریبلینگش را کمی از دست داده اما چیزهای بیشتری گرفته!

یکی از مزایای مهم بازی شرقی، ویژگی‌اییست که اکنون در عثمان دمبله می‌بینیم: بازی تقریباً مؤثر با هر 2 پا. هرچند این قیاس شاید ساده‌انگارانه به نظر برسد اما از میان ۴۴ شوت شرقی در لیگ فرانسه، دقیقاً نیمی با پای چپ و نیمی دیگر با پای راست روانه دروازه حریفان شده. اگر این توزیع مناسب در آینده نیز ادامه پیدا کند، چه معنایی برای مدافعان حریف دارد؟ نشانه‌ای از اینست که او می‌تواند با اعتمادبه‌نفس بالا، هم به داخل بزند و هم از کناره شوت‌زنی کند.

بازی بدون توپ و نتیجه‌گیری

نگرش شرقی در بازی بدون توپ از جمله نقاط ضعف بازی اوست. در فصل ۲۵–۲۰۲۴ لیون در مجموع یکی از تیم‌های خوب لیگ فرانسه در زمینه پرسینگ از بالا بود اما از نظر فشار آوردن به بازیکنان حریف، شرقی تقریباً جزو ضعیف‌ترین‌های لیون بود. میانگین پرس شرقی در یک‌سوم هجومی، 17.7 بار بود که قابل‌مقایسه با سایر مهاجمان تیم نیست: مالیک فوفانا، ۲۳/ الکساندر لاکازت، ۲۸.۹/ میکاتادزه، ۳۲.

تعداد بازپس‌گیری‌های توپ توسط شرقی نیز به پایین‌ترین سطح بازی او از فصل 21-2020 رسیده — چه باز پس‌گیری کلی که ۳.۷ در هر بازی بوده و چه در یک‌سوم هجومی که 0.6 بوده. نمودار عملکردی او نیز نشان‌دهنده‌ی کم‌کاری او در مشارکت دفاعی است.

وینگرهای منچسترسیتی، جرمی دوکو و ساوینیو، در زمینه پرس در یک‌سوم هجومی، کمی بهتر از شرقی عمل کرده‌اند. به‌ترتیب میانگین ۱۹.۳ و 19 در 90 دقیقه. و همچنین در بازپس‌گیری توپ، به‌ترتیب 4 و ۳.۸. هر چند باید توجه داشت که آمار نسبتاً پایین شرقی لزوماً به این معنا نیست که توانایی پرسینگ را ندارد بلکه شاید در لیون چنین نقشی به او محول نشده یا اصولاً مربی صلاح دیده که او انرژی خود را به جای صرف کردن برای پرسینگ، بر سایر اَبعاد بازی معطوف کند.

در مجموع شرقی با وجود پیشرفت قابل‌توجهی که در این فصل نشان داده، هنوز یک الماس تراش‌نخورده است و چنین استعداد خام و بالقوه‌ای، در صورت انتقال به یک باشگاه بزرگ چون سیتی و کار کردن با مربی‌ایی چون گواردیولا، احتمالاً بیشتر از این‌ها رشد خواهد کرد.

گزارش‌ها حاکیست که مبلغ فسخ شرقی ۲۲.۵ میلیون یورو است اما باشگاه لیون در تلاش است تا با هزینه بیشتری او را به منچسترسیتی بفروشد. حتی اگر منچسترسیتی 2 برابر این مقدار برای شرقی هزینه کند، با توجه به آن‌چه نوشتیم و خواندید، معامله سودمندی به نظر می‌رسد!

🚨🚨این مطالب را هم بخوانید:

🔹سون: «پوستکوغلو یک اسطوره است؛ او مسیر تاتنهام را تغییر داد»

🔹کریستیانو رونالدو حضور در جام جهانی باشگاه‌ها را رد کرد | احتمال تمدید قرارداد با النصر

🔹بهترین مدافعان فصل 25-2024 لالیگا: حضور پر رنگ بارسلونایی‌های قدیم و جدید!

🔹برنامه نقل‌وانتقالاتی بارسلونا در تابستان 2025

🔹تراشتگن و آینده‌ای مبهم در بارسلونا؛ واکنش دروازه‌بان آلمانی به شایعات جدایی